Uit een studie van economen (universiteit van Oxford) wordt gesteld dat 47% van alle banen in de komende twee decennia gevoelig zijn voor automatisering. Voor ons land zou dit kunnen betekenen dat zo’n twee tot drie miljoen banen verdwijnen in de toekomst.

De economie kent echter een vaste hoeveelheid banen. Deze worden vooral bepaald door het arbeidsaanbod, en niet andersom. Gelukkig, anders zou de massale toestroom van vrouwen in de jaren negentig tot een ongekende stijging van werkloosheid onder werkende mannen hebben geleid. En de mogelijkheden voor vervroegde uittreding van ouderen in de jaren tachtig zouden hebben geresulteerd in een sterke werkloosheidsdaling onder jongeren. Technologische doorbraken zoals de stoommachine in de achttiende eeuw, de lopende band begin twintigste eeuw, de computerchip en internet kunnen de arbeidsmarkt weliswaar flink opschudden, maar uiteindelijk zijn er slechts weinig aanwijzingen dat technologische ontwikkeling heeft geleid tot langdurige structurele werkloosheid.

De arbeidsmarkt is namelijk veel dynamischer en flexibeler dan vermoed wordt. In 2014 nam het aantal werklozen bijvoorbeeld af met ruwweg 40 duizend personen. Maar onderliggend gebeurde er veel meer: 520 duizend werklozen vonden een baan, het aantal mensen dat een baan verloor lag op 480 duizend. Het is dus belangrijk om de effecten van technologische vooruitgang te koppelen aan deze dynamiek. Een doorbraaktechnologie mag dan in staat zijn om een deel van de bestaande banen te automatiseren, zij schept ook banen waarvan we het bestaan niet eerder hadden voorzien. In de jaren tachtig konden we ons nog moeilijk voorstellen dat er ooit beroepen zoals webdesigners, app developers of zoekmachinemarketeers zouden bestaan.

De komende jaren leiden ontwikkelingen en extra investeringen in de ICT en robotisering tot extra banen blijkt uit onderzoek. Deze ontstaan voornamelijk in de combinatie van het laag en hoogopgeleide segment van de arbeidsmarkt door bijvoorbeeld verhoging van productiviteit en verlenen van persoonlijke dienstverlening, maar ook in het middensegment zal een verschuiving plaats vinden.

De verandering naar een evenwicht in de arbeidsmarkt brengt aanpassingsproblemen mee. De opkomst van vooral kunstmatige intelligentie vraagt een andere manier van (om)scholing. Nieuwe technieken en samenwerkingsmodellen maken gebruik van nieuwe vaardigheden en een andere, flexibelere mindset. De arbeidsmarkt is immers geen statistisch, maar een dynamisch geheel.

Een "leven lang leren" lijkt van toepassing op de continue veranderende arbeidsmarkt die nog steeds voldoende mogelijkheden heeft te bieden. Des te belangrijker om te blijven werken aan je zelfontwikkeling, energie en vakmanschap en daarmee verandering te omarmen.